Sözlük anlamına baktığımızda şiddetin kaba güç, duygu ve davranışta aşırılık anlamına geldiğini görmekteyiz. Fakat şiddet kavramı aslında daha kapsamlı bir tanım içerisinde ele alınmaktadır. Bireyin fiziksel, cinsel, psikolojik, sosyal ve ekonomik yönlerden zarar gördüğü ya da zarar görmesi muhtemel hareket/fiil/davranışlar şiddet olarak tanımlanabilir. Şiddet kavramı söz konusu olduğunda zihnimizde genellikle fiziksel bir zarar canlanmaktadır. Peki
, kişinin şiddete maruz kaldığını söylemek için fiziksel bir zarar görmüş olması mı gerekir? Elbette ki fiziksel olarak zarar görmek şiddete maruz kalmak demektir ancak şiddet sadece fiziksel değildir. Kişi fiziksel şiddetin yanı sıra psikolojik, cinsel ve ekonomik şiddet türlerinden biri veya bir kaçına da maruz kalabilir. Şiddet türlerine daha yakından bakacak olursak;
Fiziksel Şiddet:Kişinin bedenine ve fiziksel bütünlüğüne zarar verecek her türlü davranış fiziksel şiddet olarak tanımlanır. Yumruklama, tokat atma, vurma, ısırma, çimdikleme, tekmeleme, saç çekme, itip kakma, yakma, boğazını sıkma, bir aletle vurma ve kişinin tedavisine engel olma fiziksel şiddetin çeşitli boyutlarıdır.
Psikolojik Şiddet: Kişinin ruh sağlığını olumsuz olarak etkileyen her türlü davranış psikolojik şiddet olarak tanımlanır. Hakaret etme, küçük düşürme, kişiye kendisini yetersiz hissettirecek söz veya davranışta bulunma, küfretme, küsme, baskı uygulama, tehdit etme, kişinin çevresine kişi hakkında çeşitli yalanlar söyleme, kişinin çocuklarını uzaklaştırma, kişinin aile üyeleri ve arkadaşlarıyla görüşmesine engel olma, kıskançlık, kişinin giyinme ve/veya hareket özgürlüğüne engel olma, kişinin kendisinin ifade etmesine engel olma psikolojik şiddetin çeşitli boyutlarıdır.
Cinsel Şiddet: Kişinin cinselliğin kontrol altında tutuma ve baskılamaya yönelik her türlü davranış cinsel şiddet olarak tanımlanır. Kişiyi istemediği yerde/zamanda/şekilde cinsel ilişkiye zorlama, başkası ile cinsel ilişkiye zorlama, cinsel organlara zarar verme, cinsel ilişki sırasında güç kullanma, kişiyi cinsel yönden aşağılama, kişinin cinsel yönelime bağlı davranışları değersizleştirme, zorla evlendirme, kadını çocuk doğurma veya doğurmamaya zorlama, telefon ve mektup gibi yollarla veya sözel olarak cinsel içerikli ve rahatsız edici davranışta bulunma cinsel şiddetin çeşitli boyutlarıdır.
Ekonomik şiddet: Kişinin ekonomik kaynakları üzerine baskı ve kontrol içeren her türlü davranış ekonomik şiddet olarak tanımlanır. Kişinin kazancına el koyma, çalışma hayatından mahrum bırakma veya çalışmaya zorlama, ekonomik özgürlüğü kısıtlama, kişiyi zorla borçlandırma, sahip olduğu kartlara el koyma, sürekli ekonomik yönden hesap sorma, parayı kullanarak aşağılama ve para karşılığı evlendirme ekonomik şiddetin çeşitli boyutlarıdır.
Birçoğumuz farkında olamasak da şiddet günlük yaşamımızda zaman zaman kendini göstermekte. Şiddete maruz kaldığımızı ya da şiddet uyguladığımızı fark etmek her zaman için kolay olmayabilir.Şiddet kavramını daha yakından tanımak ve anlamak şiddete maruz kalınan durumları fark etmemize, şiddet davranışını önlememize ve gerektiğinde yardım almamıza olanak sağlar. Sizler de öfke kontrol problemleri yaşadığınızda, şiddet uyguladığınızda veya şiddete maruz kaldığınızda bir ruh sağlığı uzmanından yardım alabilirsiniz.
Klinik Psk. Özge Zelal Yıldız